دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) یک آنتی هیستامین است که اثرات شیمیایی طبیعی هیستامین ( باعث ایجاد علائمی مانند عطسه، خارش، آبریزش چشم و بینی می‌شود.) را در بدن کاهش می‌دهد. دیفن هیدرامین برای درمان کهیر، بثورات پوستی، خارش، علائم سرماخوردگی یا آلرژی و همچنین پارکینسون و بی خوابی نیز استفاده می‌شود.

دوز و موارد مصرف دیفن هیدرامین

معمولا در درمان آلرژی از دوز 25-10 میلی گرم (حداکثر دوز روزانه 300 میلی گرم) و یا از دوز 50-10 میلی گرم (حداکثر دوز روزانه 400 میلی گرم) استفاده می‌شود.
برای حل مشکل بی‌خوابی دوز 50 میلی گرم و معمولا نیم ساعت قبل از خواب تجویز می‌شود.

برای درمان سرفه دوز 50-25 میلی گرم (حداکثر 150 میلی گرم به صورت روزانه) مصرف می شود.

معمولا دوز 50-25 میلی گرم و یا دوز 50-10 میلی گرم (حداکثر 100 میلی گرم به صورت روزانه) برای درمان سرگیجه و حالت تهوع ناشی از نشستن در وسایل نقلیه در حال حرکت تجویز می‌شود.

در درمان پارکینسون (اختلال در سیستم عصبی که باعث ایجاد مشکل در حرکت، کنترل عضلات و تعادل می شود.) نیز از دوز 50-25 میلی گرم (حداکثر 300 میلی گرم به صورت روزانه) و یا از 50-10 میلی گرم (حداکثر 400 میلی گرم به صورت روزانه) استفاده می‌شود. میزان مصرف و دوز این دارو برای کودکان و افراد مسن و با توجه به نوع بیماری متفاوت است.

تداخلات دارویی دیفن هیدرامین

مصرف همزمان این دارو با الیگو ستات توصیه نمی‌شود. این دارو با داروهایی مانند اکسی باتهای کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سدیم و همچنین الوکسادولین، ایزوکربوکسازید،‌ مفلوکوئین، متوکلوپرامید (داخل بینی)، پیتولیسانت و ... تداخل شدیدی دارد و بهتر است پس از مشورت با پزشک از داروهای جایگزین استفاده شود.

عوارض جانبی دیفن هیدرامین

از عوارض این دارو تاثیر آرام بخشی آن است و در بیماران سالمند نیز ممکن است عملکرد شناختی (موارد مربوط به ادراک، حافظه، یادگیری، توجه، تصمیم گیری و توانایی های زبانی) را کاهش دهد. علاوه بر این موارد، با عوارض دیگری از جمله گیجی، اثرات آنتی کولینرژیک (علائمی شامل خشکی دهان، یبوست، نگه داشتن ادرار، انسداد روده، گشاد شدن مردمک چشم، تاری دید، افزایش ضربان قلب و کاهش تعریق)،‌ کاهش بزاق دهان، خشکی مخاط بینی و حلق،‌ خلط زیاد، کم خونی همولیتیک (نوعی کم خونی که در آن سرعت تخریب سلولهای قرمز خون از سرعت تولید آنها بیشتر است.)،‌ آگرانولوسیتوز (کاهش شدید و خطرناک تعداد گلبول های سفید خون)،‌ تشنج، افت فشار خون،‌ عصبی شدن،‌ بی قراری، تاری دید، تپش قلب،‌ یبوست، سرگیجه، بی نظمی قاعدگی، بی اشتهایی و وزوز گوش همراه است.

موارد منع مصرف دیفن هیدرامین

• در صورت حساسیت به دارو نباید مورد استفاده قرار گیرد.
• مصرف این دارو در بیماران تنفسی مانند آسم حاد، نوزادان، مادران شیرده مجاز نیست.
• مصرف آن به عنوان بی حس کننده موضعی و همچنین برای کودکان زیر 6 سال و بدون نسخه پزشک توصیه نمی‌شود.

هشدارها

• ممکن است باعث افسردگی CNS ( کند شدن عملکرد های عصبی طبیعی بدن) شود و رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین را مختل کند.
• مصرف دیفن هیدرامین ممکن است اثرات آرامبخش مصرف الکل را تقویت کند.
• بیماران مبتلا به گلوکوم بستن زاویه (نوعی بیماری چشمی که عنبیه به سمت جلو برجسته شده و مایعات نمی‌توانند در چشم گردش کنند و فشار چشم افزایش می‌یابد.)، هایپرتروفی پروستات (در اینجا بیشتر بخوانیم) و افرادی با اختلال عملکرد تیروئید باید در مصرف این دارو احتیاط کنند.
• این دارو برای بیماران مسن نیز داروی پرخطری است و خطر افتادن و همچنین اثرات آنتی کولینرژیک را در آنها افزایش می‌دهد. استفاده از این دارو برای درمان بی خوابی افراد مسن به دلیل ایجاد مقاومت در برابر آن توصیه نمی‌شود.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

مطالعات انسانی در مورد خطر مصرف این دارو در دوران بارداری در دسترس نیست و مصرف آن می‌تواند در این دوران بی خطر باشد، اما مطالعات حیوانی انجام شده خطرات بسیار کمی را نشان می‌دهد. مصرف دیفن هیدرامین در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.

منابع:
reference.medscape.com, drugs.com