استفاده از طب سوزنی یا سوزن درمانی (Acupunture)، فشار دادن سوزن به پوست، و اینکه این روش بتواند درد را کاهش دهد، ممکن است کمی بعید و البته ترسناک به نظر برسد. اما سابقه 2500 ساله در استفاده از این روش نشان می‌دهد که طب سوزنی یک روش عجیب و غریب نیست و افراد درمان شده با طب سوزنی، از آن به عنوان معجزه‌ای در بهبود کیفیت زندگی خود یاد می‌کنند. طب سوزنی روشی درمانی از چین باستان است که در آن بخشهای غنی از عصب در سطح پوست به منظور تاثیر بر بافت‌ها، غدد، اندام‌ها و عملکردهای مختلف بدن تحریک می‌شوند.

وارد شدن سوزن به بدن در کنار درد بسیار کمی که ایجاد می‌کند، با ایجاد یک سیگنال در بدن، سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و با تقویت گردش خون در ناحیه مورد نظر به ترمیم و تعدیل درد کمک می‌کند. طب سوزنی در واقع با فرایند خود درمانی باعث کاهش و تسکین درد می‌شود.
طب سوزنی از مدتها قبل به عنوان یک درمان موثر برای دردهای مزمن مانند درد پشت و گردن، آرتروز، سردرد مزمن و درد شانه مورد استفاده بوده است.

فلسفه طب سوزنی چیست؟

فلسفه چینی‌ها از طب سوزنی کمی پیچیده‌تر است. آنها اعتقاد دارند که بدن انسان با یک نیروی حیاتی نامرئی به نام «چی» پر شده و هنگامی که چی به خوبی جریان می‌یابد و به تمام بخشهای مناسب بدن می‌رود، شخص در سلامت کامل روحی و جسمی است و در مقابل هنگامی که چی جریان نادرستی داشته باشد، فرد با بیماری مواجه می‌شود.

برای درک بهتر مفهوم «چی»، زمانی را تصور کنید که استرس یا اضطراب شما را مستعد بیماری می‌کند و در مقابل هنگامی که آرام هستید و بدن شما نیز آن را از نظر جسمی منعکس می‌کند. در واقع روحیه، سلامت روان و سلامتی عمومی بر سلامت جسمی تاثیرگذار است و طب سوزنی از این نظر در دستیابی به تعادل و تسکین بسیاری از بیماری‌ها به افراد کمک می‌کند:

آلرژی (در اینجا بیشتر بخوانیم)، اضطراب و افسردگی، آرتروز، درد مزمن در نواحی گردن، پشت، زانوها و سر، فشار خون بالا (در اینجا بیشتر بخوانیم)، دردهای قاعدگی (در اینجا بیشتر بخوانیم)، سکته مغزی ( در اینجا بیشتر بخوانیم) از جمله ناراحتی‌هایی است که با این روش تسکین می‌یابند. برخی مطالعات نشان می‌دهد که طب سوزنی به درمان سرطان و ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (در اینجا بیشتر بخوانیم) نیز کمک می‌کند. علاوه بر این شواهد محدودی در درمان آکنه، درد شکم، چاقی (در اینجا بیشتر بخوانیم)،‌ بی خوابی،‌ ناباروری، دیابت و وابستگی به الکل نیز وجود دارد.

نحوه درمان با طب سوزنی

انجام طب سوزنی ممکن است حدود 30 دقیقه طول بکشد. هیچ پاسخ واحدی به طب سوزنی وجود ندارد و ممکن است در افراد مختلف بسیار متفاوت باشد. بعضی از افراد احساس آرامش در کنار کمی خستگی را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی تجربه خود را با بالا رفتن سطح انرژی و تمایل بیشتر به انجام کار بیان می‌کنند. بهبودی در برخی از افراد بلافاصله پس از انجام یک بار طب سوزنی مشاهده می‌شود و برای برخی دیگر ممکن است نیاز به انجام چندین باره آن باشد. اما به طور کلی شایع ترین پاسخ به طب سوزنی، داشتن یک احساس خوب پس از انجام آن است.

نقاط حساس به فشار در طب سوزنی

در اینجا با توجه به نقاط حساس به فشار، به چند راهکار ساده در درمان برخی ناراحتی‌ها اشاره شده است:

• می‌توانید برای تسکین گرفتگی‌های قاعدگی، بخش توخالی داخلی مچ پا را با کمی فشار ماساژ دهید.
• برای درمان بی‌خوابی، بین ابروهای خود را به صورت دورانی، ابتدا در جهت عقربه‌های ساعت و سپس خلاف جهت آن ماساژ دهید.
• برای کاهش درد کمر، فضای بین بینی و لب بالا را فشار دهید.
• در تسکین سردردهای معمولی از فشار روی عضله بین انگشت شست و انگشت اشاره استفاده کنید.

اما اگر از نحوه صحیح ایجاد فشار بر نقطه مورد نظر آگاهی ندارید، بهتر است با یک متخصص طب سوزنی مشورت کنید. متخصص می‌تواند نقاط صحیح حساس به فشار و نوع فشار وارده را به درستی نشان دهد. با وجود اینکه طب سوزنی در درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید شناخته شده، اما در درمان همه ناراحتی‌ها به خصوص مواردی که نیاز به مصرف دارو دارند، کاملا اثربخش نیست، هر چند ممکن است علائم را تسکین دهد.

موارد منع استفاده از طب سوزنی

در موارد زیر افراد نباید از طب سوزنی استفاده نمایند:

• افراد مبتلا به بیماریهای عروقی
• افرادی که فشار خون کنترل نشده دارند.
• افراد مبتلا به دیابت
• افراد مبتلا به بیماریهای روماتیسمی
• افراد مبتلا به هموفیلی و سایر بیماریهای اختلالات خونی
• افراد مبتلا به بیماری های عفونی مزمن (در اینجا بیشتر بخوانیم )
• افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند.
• کودکان در سنین رشد (زیر 12 سال )
• زنان باردار (بخصوص در سه ماه نخست بارداری)

پزشکان هر ساله اطلاعات بیشتری در مورد طب سوزنی کسب می‌کنند. اما هنوز نحوه عملکرد آن به درستی مشخص نشده است. با این حال متخصصان طب سوزنی اعتقاد دارند که این موضوع به عدم استفاده از این روش منجر نمی‌شود. آنها معتقدند ممکن است سالها طول بکشد تا مکانیسمهای مولکولی دقیق در طب سوزنی مشخص شود، اما این به معنی کنار گذاشتن این روش نیست و با توجه به اثرات بسیار امیدوارکننده این روش در درمان بیماری‌ها استفاده از آن توصیه می‌شود.

منابع:
healthline.com , webmd.com