سندرم قبل از قاعدگی یا PMS

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) بیماری است که بر احساسات، سلامت جسمی و رفتار یک زن در روزهای خاصی از چرخه قاعدگی تأثیر می‌گذارد. PMS یک بیماری بسیار شایع بوده و علائم آن بیش از 90 درصد زنان را درگیر می‌کند، اما معمولا بعد از وخیم شدن توسط پزشک تشخیص داده می‌شود. علائم PMS پنج تا یازده روز قبل از قاعدگی شروع شده و به طور معمول با شروع قاعدگی از بین می‌رود. علت PMS ناشناخته است، با این حال، بسیاری از محققان معتقدند که این امر به تغییر در سطح هورمون جنسی و همچنین سروتونین در ابتدای چرخه قاعدگی مربوط است. سطح استروژن و پروژسترون در بعضی از ماه‌ها افزایش می‌یابد، افزایش این هورمون‌ها می‌تواند باعث ایجاد خلق و خوی خاص، اضطراب و تحریک‌پذیری شود. استروئیدهای تخمدان فعالیت قسمت‌هایی از مغز که به علائم قبل از قاعدگی مرتبط هستند را تعدیل می‌کنند. سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز و روده است که بر روحیه، احساسات و افکار‌تان تأثیرگذار است.

عوامل خطر سندرم قبل از قاعدگی کدامند؟

• سابقه افسردگی یا اختلالات خلقی، مانند افسردگی پس از زایمان یا اختلال دو قطبی ( در اینجا بیشتر بخوانید)
• سابقه خانوادگی PMS
• سابقه خانوادگی افسردگی
• خشونت در خانواده
• سوء مصرف مواد
• آسیب جسمی
• مشکلات عاطفی
• و داشتن علائمی مانند موارد زیر است؛
• اختلال افسردگی
• اختلال عاطفی فصلی
• اختلال اضطراب
• روانگسیختگی

علائم سندرم پیش از قاعدگی

چرخه قاعدگی زنان به طور متوسط 28 روز طول می‌کشد. تخمک گذاری، آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها، در روز چهاردهم چرخه، و خونریزی در روز بیست و هشتم چرخه اتفاق می‌افتد. علائم PMS می‌تواند از حدود روز 14 شروع شده و تا هفت روز پس از شروع قاعدگی ادامه یابد.این علائم می‌تواند خفیف و یا متوسط باشد.

تقریباً در80 درصد زنان، یک یا چند مورد از این علائم دیده می‌شود که به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه فرد تأثیر نمی‌گذارد. در مقابل 20 تا 32 درصد زنان علائم متوسط ​​تا شدیدی را گزارش می‌کنند که برخی از جنبه‌های زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. 3 تا 8 درصد زنان علائم شدید را گزارش می‌کنند که البته در تمام موارد، شدت علائم بسته به فرد و ماه، می‌تواند متفاوت باشد.

علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شامل موارد زیر است:

نفخ شکم، درد شکم، داشتن سینه‌های دردناک، آکنه، هوس‌های غذایی مخصوصاً برای شیرینی‌ها، یبوست، اسهال، سردرد، حساسیت به نور یا صدا، خستگی، تحریک‌پذیری، تغییر در الگوی خواب، اضطراب، افسردگی، احساس ناراحتی و مشکلات عاطفی

چه موقع به دکتر مراجعه کنیم؟

در صورتی که درد جسمی، تغییرات خلقی و دیگر علائم روی زندگی روزمره تأثیر بگذارد و یا علائم اذیت کننده باشند، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. پزشک در این شرایط می‌بایست علل دیگری مانند کم خونی، آندومتریوز، بیماری تیروئید، سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، سندرم خستگی مزمن و وجود بیماری‌های روماتولوژیک را بررسی نماید.

پزشک ممکن است آزمایش هورمون تیروئید جهت اطمینان از عملکرد صحیح غده تیروئید، آزمایش بارداری و احتمالاً معاینه لگن برای بررسی هرگونه مشکلات زنان و زایمان را نیز انجام دهد.

یادداشت کردن علائم توسط بیمار، یکی از راه های تشخیص ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی است. برای پیگیری علائم خود هر ماه از تقویم استفاده کنید. اگر علائم هر ماه تقریباً در یک زمان مشخص شروع می‌شود، احتمالاً علت آن سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است.

کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی

سندرم پیش از قاعدگی را نمی‌توانید درمان کنید، اما می‌توانید علائم ناخوشایند آن تسکین دهید.

• نوشیدن مایعات فراوان برای تسکین نفخ شکم، داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای بهبود سلامت و سطح انرژی کلی، که به معنای خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات و کاهش مصرف قند، نمک، کافئین و الکل است.
• مصرف مکمل‌هایی مانند اسیدفولیک ، ویتامین B-6 ، کلسیم و منیزیم برای کاهش گرفتگی عضلات و تغییرات خلقی
• مصرف ویتامین D برای کاهش علائم
• حداقل هشت ساعت خواب شبانه برای کاهش خستگی
• انجام ورزش برای کاهش نفخ شکم و بهبود سلامت روانی
• کاهش استرس با ورزش و مطالعه
• استفاده از رفتاردرمانی

برای تسکین دردهای عضلانی، سردرد و درد شکم می‌توانید از داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. استفاده از یک داروی ادرار‌آور و در مقابل استفاده مجدد از آب می‌تواند برای جلوگیری از نفخ شکم مفید باشد. البته مصرف داروها و مکمل‌ها می‌بایست فقط طبق دستور پزشک و یا بعد از صحبت با پزشک انجام گیرد.

PMS شدید: اختلال دیسفوریک (اختلال دوقطبی) قبل از قاعدگی

علائم شدید PMS نادر است و درصد کمی از زنان این علائم شدید یا همان اختلال دیسفوریک (اختلال دوقطبی) قبل از قاعدگی (PMDD) را تجربه می‌کنند. PMDD بین 3 تا 8 درصد زنان را تحت تأثیر قرار داده و علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افسردگی
• افکار خودکشی
• حملات پنیک
• اضطراب شدید
• عصبانیت همراه با تغییرات خلقی شدید
• گریه‌های شدید و ناگهانی
• عدم علاقه به فعالیتهای روزمره
• بیخوابی
• مشکل در تفکر یا تمرکز
• پرخوری
• گرفتگی‌های دردناک
• نفخ شکم

علائم PMDD ممکن است به دلیل تغییر در سطح استروژن و پروژسترون ایجاد شود. البته سطح پایین سروتونین نیز می‌تواند بر PMDD موثر باشد. پزشک برای تشخیص، علاوه بر معاینه بدنی ممکن است عملکرد کبد را نیز بررسی کند. او همچنین ممکن است مراجعه به یک روانپزشک را توصیه نماید. داشتن سابقه افسردگی (شخصی یا خانوادگی)، سوء مصرف مواد، آسیب جسمی و استرس می‌تواند علائم PMDD را تحریک و یا بدتر کنند.

درمان PMDD متفاوت است و پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• ورزش روزانه
• مصرف مکمل‌هایی مانند کلسیم، منیزیم و ویتامین B-6
• رژیم غذایی بدون کافئین
• مشاوره
• کلاسهای مدیریت استرس
• قرص drospirenone و etinyl estradiol، که تنها قرص ضد بارداری است که سازمان غذا و دارو برای درمان علائم PMDD تصویب کرده است.

اگر علائم PMDD هنوز بهبود نیافت، پزشک ممکن است داروی ضد افسردگی (برای جذب مجدد سروتونین) (SSRI) به شما بدهد. این دارو سطح سروتونین را در مغز افزایش داده و نقش موثری در تنظیم شیمی مغز ایفا می‌کند که محدود به افسردگی نیست. پزشک ممکن است رفتاردرمانی، نوعی مشاوره که به درک افکار و احساسات و به دنبال آن تغییر رفتار کمک می‌کند، را توصیه نماید.

علائم PMS یا PMDD قابل پیشگیری نیستند، اما روش‌های درمانی ذکر شده می‌توانند به کاهش شدت و مدت زمان علائم کمک کنند. این علائم می توانند عود کنند، اما به طور معمول پس از شروع قاعدگی از بین می‌روند. یک سبک زندگی سالم و یک برنامه درمانی جامع می‌تواند علائم را در بیشتر زنان کاهش داده و یا از بین ببرد.