زونا چیست؟
زونا عفونت ناشی از ویروس واریسلا-زوستر همان ویروسی است که باعث بیماری آبله مرغان میشود. حتی پس از پایان عفونت آبله مرغان، ویروس ممکن است سالها در سیستم عصبی شما زندگی کند و دوباره به عنوان زونا فعال شود.
زونا (تبخال زرد) نوعی عفونت ویروسی با بثورات قرمز پوستی است که میتواند با درد و سوزش همراه باشد. زونا معمولاً به صورت تاول نواری در یک طرف بدن، به طور معمول در بالاتنه، گردن یا صورت ظاهر میشود. بیشتر موارد زونا طی 2 تا 3 هفته برطرف میشود. زونا به ندرت بیش از یک بار در زندگی یک فرد اتفاق میافتد.
اگر قبلا به آبله مرغان مبتلا شدهاید، هنوز ویروس واریسلا-زوستر را در سلولهای عصبی خود دارید. این ویروس هرگز از بین نمیرود و میتواند سالها خوابیده باشد. حتی اگر از عفونت مجدد ویروس آبله مرغان ایمن باشید، اما در معرض خطر بیماری زونا هستید. زونا به احتمال زیاد در افراد مسن و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف ظاهر میشود.
علائم زونا چیست؟
اولین علائم زونا معمولاً درد و سوزش است. درد معمولاً در یک طرف بدن است و در بخشهای کوچکی ایجاد میشود و بثورات قرمز به دنبال آن ایجاد میگردد. این بثورات معمولا مشخصاتی مانند بروز بخشهای قرمزرنگ، تاول های پر از مایع، ظاهر شدن روی صورت و گوشها و خارش را دارند.
برخی از افراد علائمی فراتر از درد و بثورات زونا دارند. که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- لرز
- سردرد
- خستگی
- ضعف عضلانی
عوارض نادر و جدی زونا شامل موارد زیر است:
- درد یا بثوراتی که چشم را درگیر میکند، برای جلوگیری از آسیب دائمی، چشم باید فوراً درمان شود.
- از دست دادن شنوایی یا درد شدید در یک گوش، سرگیجه و یا از بین رفتن حس چشایی زبان، که میتواند از علائم سندرم رامسی هانت باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
- عفونتهای باکتریایی، که در صورت قرمز شدن، متورم شدن و گرم شدن پوست ایجاد میشوند.
زونا بر روی صورت
زونا معمولاً در یک طرف کمر یا سینه شما ایجاد میشود، اما در یک طرف صورت نیز میتواند بثورات پوستی ایجاد کند. اگر بثورات نزدیک یا در گوش شما باشد، میتواند باعث عفونت و یا حتی منجر به از دست دادن شنوایی، اختلالات در تعادل و ضعف در عضلات صورت شود. زونا در داخل دهان میتواند بسیار دردناک باشد و ممکن است غذا خوردن را با مشکل مواجه کرده و حتی احساس چشایی را تحت تأثیر قرار گیرد. بثورات زونا در پوست سر نیز میتواند باعث ایجاد حساسیت هنگام شانه زدن شود. درصورتی که زونا در پوست سر درمان نشود، میتواند منجر به ایجاد لکههای دائمی شود.
زونا در چشم
زونا در چشم و اطراف آن، که به آن تبخال چشم گفته میشود، حدود 10 تا 20 درصد در افراد مبتلا به زونا اتفاق میافتد. بثورات تاولدار ممکن است در پلکها، پیشانی و گاهی اوقات در نوک یا کنار بینی نیز ظاهر شوند. مواردی مانند سوزش چشم، قرمزی و پارگی، تورم و تاری دید نیز از علائم این بیماری محسوب میشوند. پس از برطرف شدن بثورات، ممکن است به دلیل آسیب عصبی وارد شده هنوز در چشم هنوز درد داشته باشید که البته این درد سرانجام در اکثر افراد بهبود مییابد. درصورتی که زونا در چشم درمان نشود، میتواند منجر به مشکلات جدی از جمله از بین رفتن طولانیمدت بینایی و زخمهای دائمی به دلیل تورم قرنیه شود.
اگر مشکوک به زونا در چشم و اطراف آن هستید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. شروع درمان در طی 72 ساعت احتمال عارضه را کاهش میدهد.
زونا در پشت بدن
در حالی که بثورات زونا معمولاً در یک طرف خط کمر ایجاد میشود، ممکن است یک نوار تاول در یک طرف کمر یا پایین کمر ظاهر شود.
زونا بر روی باسن
زونا معمولاً فقط یک طرف بدن را درگیر میکند، بنابراین ممکن است در باسن راست راش وجود داشته اما در سمت چپ وجود نداشته باشد. مانند سایر مناطق بدن، زونا بر روی باسن نیز ممکن است علائم اولیه مانند گزگز، خارش و یا درد ایجاد کند. بعد از چند روز ممکن است بثورات قرمز یا تاول ایجاد شود. در برخی از افراد بدون ایجاد شدن بثورات پوستی، تنها درد احساس میشود.
زونا چقدر مسری است؟
زونا مسری نیست، اما ویروس واریسلا-زوستر که باعث ایجاد آن میشود، میتواند به شخص دیگری که قبلا به آبله مرغان مبتلا نشده است سرایت کند. پس از فرد مبتلا به زونا نمیتوانید زونا بگیرید اما ممکن است آبله مرغان بگیرید.
ویروس واریسلا-زوستر در صورت تماس شخص با ترشحات تاول منتشر میشود و در صورت عدم تماس با تاول و یا تماس با تاول خشک شده، مسری نیست. برای جلوگیری از شیوع ویروس واریسلا زوستر در صورت ابتلا به بیماری زونا، حتما بثورات را تمیز و پوشیده نگه دارید. تاولها را لمس نکرده و مرتبا دستان خود را بشویید. همچنین از قرار گرفتن در معرض افراد پرخطر مانند زنان باردار، نوزادان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف خودداری کنید.
درمان زونا
هیچ درمانی برای زونا وجود ندارد، اما مراقبت از آن در اسرع وقت میتواند به جلوگیری از عوارض و تسریع بهبودی کمک کند. در حالت ایده آل، شما باید ظرف 72 ساعت پس از بروز علائم تحت درمان قرار بگیرید. پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش علائم و کوتاه شدن طول عفونت تجویز کند.
دو واکسن زونا، زوستاواکس و شینگریکس، در حال حاضر موجود بوده و بسیاری از پزشکان این دو واکسن را برای بیمارانی که آبله مرغان داشته و سن 50 سال یا بیشتر دارند توصیه میکنند.
درصورتی که قبلا واکسن آبله مرغان را دریافت نموده و یا به آبله مرغان مبتلا شدهاید، ایمن بوده و نیازی به نگرانی در مورد ابتلا به آبله مرغان نیست. اما اگر به آبله مرغان مبتلا نشدهاید، میبایست در مورد زدن واکسن با پزشک خود صحبت کنید و درصورتیکه به آبله مرغان مبتلا نشدهاید و سن بیش از 50 سال دارید، باید با پزشک خود در مورد واکسن زونا صحبت کنید.
نظرات مشتریان ما
نظری ثبت نشده است