خودکشی (Suicide) به عنوان یکی از عوامل شایع مرگ و میر در جهان شناخته شده است و معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به دلیل پاره ای از اختلالات و ناامیدی ناشی از آنها، اقدام به قتل خود می‌کند. با توجه به اینکه احساسات درونی و اختلالات هر فرد به راحتی قابل شناسایی نیستند، تشخیص فردی با افکار خودکشی همیشه آسان نیست. با این حال، برخی از علائم هشدار دهنده بیرونی می‌تواند تا حدودی کمک کننده باشد. علائمی مانند:

• داشتن احساس ناامیدی یا تنهایی
• نداشتن دلیلی برای ادامه زندگی
• نوشتن وصیت نامه و یا واگذاری اموال به دیگران
• تهیه مواد و یا وسایلی برای آسیب رساندن و خودکشی
• خواب خیلی زیاد و یا خیلی کم
• افزایش یا کاهش شدید وزن در نتیجه پرخوری یا کم خوری شدید
• مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر
• پرهیز از تعاملات اجتماعی با دیگران
• ابراز خشم یا قصد انتقام جویی
• اضطراب شدید
• تغییرات شدید خلق و خو
• صحبت کردن از خودکشی به عنوان یک راه حل

تشخیص و شناسایی این علائم در هر فرد می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما توجه به آنها و نجات جان یک انسان موضوع بسیار مهمی است، بنابراین بهتر است یاد بگیریم که چگونه با شخصی با تمایل به خودکشی صحبت کنیم.

چگونه با افراد با تمایل به خودکشی برخورد کنیم؟

صحبت کردن در مورد نگرانی‌ها و حتی پرسیدن مستقیم این موضوع که "آیا به خودکشی فکر می‌کنید؟" برخلاف تصور عموم راه حلی موثر است. در صورتی که :

• در طول مکالمه آرام باشید و با لحنی اطمینان بخش صحبت کنید.
• احساسات او را تایید کنید.
• او را حمایت و تشویق کنید.
• به او اطمینان دهید که با درمان می‌تواند احساس بهتری داشته باشد.
• تلاش کنید تا مشکلات ذهنی او را کاهش دهید.

گوش دادن به صحبتهای فرد و ایجاد احساس امنیت و حمایت در او بهترین راه حلی است که می‌تواند قبل از کمک گرفتن از یک متخصص حرفه‌ای موثر باشد.

چه عواملی خطر خودکشی را افزایش می‌دهند؟

با وجود اینکه دلیل مشخصی برای خودکشی وجود ندارد و تمام افرادی که خودکشی می‌کنند، لزوما بیماری روانی شناخته شده‌ای ندارند، اما داشتن اختلال سلامت روان ممکن است خطر خودکشی را افزایش دهد. افسردگی، اختلال دو قطبی (در اینجا بیشتر بخوانیم)، اسکیزوفرنی، اختلالات اضطرابی و شخصیتی از جمله عوامل مهمی است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.

علاوه بر شرایط روانی، عوامل دیگری مانند حبس، نداشتن امنیت شغلی و یا سطح پایین رضایت شغلی،‌ تجربه تجاوز، ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان یا HIV (در اینجا بیشتر بخوانیم)، سوء مصرف مواد، تجربه آسیب روحی یا تجاوز در دوران کودکی، شکست عاطفی و بودن در خانواده‌ای که قبلا با خودکشی مواجه شده است، احتمال اقدام به خودکشی را افزایش می‌دهند.

آیا برای کاهش احتمال خودکشی درمانی وجود دارد؟

گفتاردرمانی

این روش نوعی روان درمانی است و فرد در آن یاد می‌گیرد که چگونه بر شرایط استرس زا و حوادث ناگوار غلبه کرده و با جایگزین کردن باورهای منفی با باورهای مثبت، کنترل زندگی را در دست گرفته و احساس رضایت بیشتری داشته باشد.

دارو

در صورتی که روش اول به طور کامل موثر نباشد، ممکن است برای تسکین علائمی مانند افسردگی و اضطراب، داروهای ضد افسردگی، ضد روان پریشی و ضد اضطراب تجویز شود. درمان این علائم به کاهش یا از بین بردن افکار خودکشی کمک می‌کند.

تغییر سبک زندگی

در کنار گفتار درمانی و دارو، تغییر سبک زندگی نیز روشی موثر است. رعایت برخی موارد به ظاهر ساده گاهی می‌تواند تاثیر بسیار مهمی داشته باشد.

• خوب خوابیدن
• پرهیز از الکل و مواد مخدر
• ورزش منظم ( حداقل سه بار در هفته، به خصوص در فضای باز و در معرض نور خورشید): انجام فعالیت بدنی با افزایش تولید برخی مواد شیمیایی در مغز، باعث احساس شادی و آرامش می‌شود.

اگر افکار یا احساسات خودکشی به سراغتان آمد، خجالت نکشید و در مورد احساس خود با یک فرد مطمئن و یا یک متخصص صحبت کنید. گاهی حمایت یک نفر ممکن است جانتان را نجات دهد.

منابع:
healthline.com , webmd.com