افرادی که دندانهای حساس (Sensitive Teeth) دارند معمولا بعد از خوردن یک چیز سرد مثل بستنی یا گرم مثل سوپ، احساس درد و ناراحتی در دندانها می‌کنند. این درد اگر به دلیل وجود حفره یا پوسیدگی نباشد، حساسیت دندانی و در واقع پاسخی به محرک هایی مانند گرما و سرما است. درد دندان ممکن است به دلیل یک مشکل موقت یا مزمن باشد و یک یا چند دندان را تحت تاثیر قرار دهد. حساسیت دندانی به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و متداول ترین عوامل محرک دندان خوراکی‌ها یا نوشیدنیهای داغ، سرد، شیرین و ترش هستند. علائم حساسیت ممکن است خفیف یا شدید بوده و همیشه احساس نشود، اما در اکثر موارد دندانهای حساس با تغییر در بهداشت دهان و دندان به راحتی درمان می‌شوند.
چه عواملی باعث ایجاد دندانهای حساس می‌شود؟
مینای دندان یک لایه خارجی محافظ و سخت است که از دندان محافظت کرده و تا حد زیادی از آسیب به دندانها جلوگیری می‌کند. داشتن مینای نازک و یا از بین رفتن آن به مرور زمان باعث احساس درد در عصب دندان می‌شود. شرایط هر فرد و نوع رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند باعث از بین رفتن مینای دندان و ایجاد دندانهای حساس شود.
- زیاد مسواک زدن، استفاده از مسواک‌های زبر و خشک و مسواک زدن به صورت عمودی بر خط لثه می‌تواند مینای دندان را با سرعت بیشتری از بین ببرد.
- خوردن غذاها و نوشیدنیهای اسیدی مانند نوشابه، آبنبات، کربوهیدراتهای پر قند به مینای دندان آسیب می‌رساند. مصرف میوه ها و سبزیجات غنی از فیبر و همچنین پنیر، شیر و ماست دهان شما را مرطوب کرده و مانع از تاثیر اسید و باکتریها بر دندانها می‌شود. نوشیدن چای سبز یا سیاه و جویدن آدامس های بدون قند هم بعد از مصرف مواد اسیدی می‌تواند مفید باشد. اما مسواک زدن بعد از خوردن این مواد توصیه نمی شود و بهتر است بعد از گذشت یک ساعت انجام شود.
- ساییدن دندانها بر روی هم، با گذشت زمان مینای دندان را از بین می برد. برطرف کردن علت ریشه‌ای این مشکل و یا استفاده از محافظ دندانی می‌تواند کمک کننده باشد.
- سفید کردن دندانها ممکن است باعث احساس درد در دندان و حساسیت دندانی شود. البته این حساسیت معمولاً موقتی است و با کنار گذاشتن این کار و یا انجام آن در فاصله‌های زمانی بیشتر برطرف می‌شود.
- رفلاکس معده به دلیل ترشح اسید از معده و مری به دهان، به مرور زمان باعث فرسوده شدن دندان ها می‌شود. علاوه بر این شرایطی مانند پرخوری و اختلالات اشتها ( در اینجا بیشتر بخوانیم) که باعث استفراغ مکرر می‌شود، می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد.
- پوسیدگی و شکستگی دندان، دندانهای تراش خورده، پر شده و یا تاج های فرسوده دندان می‌توانند باعث ایجاد حساسیت دندانی شوند. البته در این حالت، به جای اکثر دندانها، حساسیت فقط در یک دندان خاص احساس می‌شود.
- بعضی مواقع دندانها ممکن است بعد از انجام کارهای دندانپزشکی مانند پر کردن به طور موقت حساس شوند. در این حالت، حساسیت در یک دندان و یا دندانهای اطراف آن احساس شده و بعد از چند روز از بین می‌رود.
دندان های حساس چطور تشخیص داده می‌شوند؟
دندانپزشک با بررسی سلامت دندانها و مشکلات احتمالی مانند حفره، پرشدگی و مشکلات لثه علت حساسیت دندانی را تشخیص می‌دهد. این کار معمولا با انجام معاینه و یا با استفاده از وسایل دندانپزشکی و عکسبرداری با اشعه ایکس انجام می‌شود.
حساسیت دندان را چطور در خانه درمان کنیم؟
اگر حساسیت دندان خفیف باشد، رعایت موارد زیر می‌تواند کمک کننده باشد:
خمیردندانهای مخصوص دندانهای حساس
از خمیردندانهای مخصوص دندانهای حساس استفاده کنید. در این خمیردندان ها هیچ ماده تحریک کننده‌ای وجود ندارد و مواد ضد حساسیت آن به محافظت از انتهای عصب در برابر مواد تحریک کننده کمک می‌کند. نیترات پتاسیم موجود در این خمیردندانها جلوی سیگنال های دردی که از عصب دندان به مغز منتقل می‌شوند را می‌گیرد و مانع از احساس درد در عصب دندان می‌شود.
دهان شویه‌های مناسب
برای تحریک کمتر دندانها بهتر است از دهان شویه‌های بدون الکل، کم اسید و کم فلوراید استفاده کنید.
مسواک نرم
استفاده از مسواک های نرم و مسواک زدن صحیح هم می‌تواند به کاهش حساسیت دندانها کمک کند.
آب نمک
نمک یک ضد عفونی کننده موثر است و آب نمک به کاهش التهاب کمک می‌کند. دو بار استفاده روزانه از محلول آب نمک ( 1/2 تا 3/4 قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب ولرم) و هر بار به مدت 30 ثانیه برای تسکین درد در دندانهای حساس مفید است.
پراکسید هیدروژن
پراکسید هیدروژن یک ضد عفونی کننده ملایم است که معمولاً برای جلوگیری از عفونت در بریدگی‌ها، سوختگی ها و زخم ها استفاده می‌شود. شستشوی دهان با استفاده از محلولی با نسبت مساوی از آب گرم و پراکسید هیدروژن 3 درصد برای ترمیم لثه و جلوگیری از التهاب آن موثر است. برای این کار بهتر است محلول را 30 ثانیه در دهان نگه داشته و سپس با آب شستشو دهید تا باقیمانده پراکسید هیدروژن شسته شود.
محلول عسل و آب گرم
عسل یک ماده ضد باکتری است که در ترمیم زخم استفاده می‌شود. برای کاهش تورم، التهاب و درد در دندانهای حساس می‌توانید دهان خود را با آب گرم و یک قاشق عسل شستشو دهید.
زردچوبه
زردچوبه حاوی ترکیبی به نام کورکومین است که خاصیت ضد التهابی دارد و در درمان های مربوط به هضم غذا و همینطور ترمیم زخم استفاده می‌شود. برای سلامت دهان، دندان و تسکین درد دندانهای حساس، می‌توانید خمیری از یک قاشق چایخوری زردچوبه، 1/2 قاشق چایخوری نمک و 1/2 قاشق چایخوری روغن خردل را تهیه کرده و به صورت پماد و روزی دو بار بر روی دندانها و لثه‌های خود قرار دهید.
چای سبز
چای سبز که به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی در پیشگیری از ابتلا به سرطان و سلامت قلب و عروق کاربرد دارد، در حفظ سلامت دهان و دندان هم موثر است. استفاده روزانه دو بار از چای سبز شیرین نشده به عنوان دهان شویه باعث تقویت دندانها و کاهش التهاب لثه می‌شود.
کپسایسین (Capsaicin)
کپسایسین ترکیب موجود در فلفل قرمز و بسیاری از فلفل های تند است و خاصیت تسکین دهندگی و ضد درد دارد. استفاده از آن به صورت ژل موضعی و یا دهان شویه با وجود ایجاد سوزش اولیه می‌تواند در کاهش درد و حساسیت دندان مفید باشد.
عصاره وانیل
عصاره وانیل که به عنوان مسکن و ضد عفونی کننده برای درمان درد و ناراحتی نوزادان هنگام دندان درآوردن استفاده می‌شود، در درمان دندانهای حساس هم کاربرد دارد. کافی است چند قطره عصاره وانیل را بر روی یک پنبه ریخته و به مدت چند دقیقه بر روی لثه های خود قرار دهید، می‌توانید این کار را هر چند بار که لازم است تکرار کنید.
تمام داروهای خانگی گفته شده تنها برای درمان موقت درد و حساسیت دندان کاربرد دارند و اغلب منبع اصلی ناراحتی را از بین نمی‌برند. پس اگر علائم شما پس از چند روز و با استفاده از درمانهای خانگی برطرف نشد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کرده و درد دندانهای خود را دقیق تر بررسی کنید.
منابع:
healthline.com, webmd.com
نظرات مشتریان ما
نظری ثبت نشده است