عوامل متعددی باعث کدر شدن دندانها و از بین رفتن درخشش و سفیدی آنها می‌شود. مصرف برخی غذاها باعث تجمع پلاک روی دندانها می شود که باعث ایجاد رنگ زرد در آنها شده و این نوع تغییر رنگ معمولاً با استفاده از مواد تمیز کننده و سفید کننده شیمیایی برطرف می گردد. اما گاهی اوقات دندانها زرد به نظر می‌رسند زیرا مینای دندان به شدت از بین رفته و عاج موجود در زیر آن (یک بافت استخوانی که به رنگ طبیعی زرد است و در زیر مینا قرار دارد.) نمایان شده است.

امروزه برای سفید کردن دندانها (teeth whitening) محصولات سفید کننده شیمیایی زیادی وجود دارد که استفاده از آنها ممکن است برای بسیاری از افراد نگران کننده باشد. اما روشهای خانگی و بدون خطری نیز برای سفید کردن دندانها وجود دارد که با هزینه بسیار کم و در خانه قابل انجام است.
اگر دوست دارید دندانهای سفیدتری داشته باشید و از مصرف مواد شیمیایی نیز خودداری کنید، روشهای طبیعی و بی خطری در اینجا عنوان شده است که می‌تواند برایتان مفید باشد.

1- استفاده از روغن

استفاده از روغن یک روش سنتی هندی برای بهداشت دهان و دندان است. در این روش روغن باکتری‌هایی که باعث ایجاد پلاک و زردی دندانها می‌شوند را از بین می‌برد. هندی‌ها به طور سنتی از روغن آفتابگردان یا کنجد استفاده می‌کنند، اما استفاده از هر روغنی مانند روغن نارگیل با توجه به طعم مطبوع و فواید زیادی که برای سلامتی دارد، موثر است. روغن نارگیل سرشار از اسید لوریک است که باعث کاهش التهاب و از بین رفتن باکتریها می‌شود. تحقیقات نشان داده است که استرپتوکوک موتانس یکی از انواع اصلی باکتری در دهان که باعث ایجاد پلاک و التهاب لثه می‌شود‌، با استفاده از این روش به میزان قابل توجهی و تنها در عرض یک هفته کاهش می‌یابد.

متاسفانه هیچ مطالعه علمی تاثیر این روش در سفید کردن دندانها را تایید نکرده است، با این حال، بسیاری از افراد ادعا می‌کنند که دندانهایشان با استفاده منظم از این روش سفید و روشن شده است.
برای انجام این کار یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را در دهان خود قرار داده و روغن را طوری غرغره کنید که از روی دندانها عبور کند. این عمل را به مدت 20-15 دقیقه انجام دهید.

2- استفاده از جوش شیرین

جوش شیرین دارای خاصیت سفید کنندگی طبیعی و یکی از مواد مورد استفاده در خمیر دندانها است. این ماده یک ساینده ملایم بوده و به از بین بردن لکه‌های سطح دندان کمک می‌کند. علاوه بر این، جوش شیرین با ایجاد یک محیط قلیایی در دهان از رشد باکتریها نیز جلوگیری می‌کند. خمیردندانهای حاوی جوش شیرین به طور قابل توجهی در از بین بردن لکه‌های زرد و پلاکهای دندان موثرند و هرچه غلظت جوش شیرین بیشتر باشد، تأثیر آن نیز بیشتر خواهد بود.

یک قاشق چای خوری جوش شیرین را با دو قاشق چای خوری آب مخلوط کرده و با مسواک به دندان های خود بزنید، این کار را می توانید تا چند بار در هفته انجام دهید.

3- استفاده از پراکسید هیدروژن

پراکسید هیدروژن یک ماده سفید کننده طبیعی است که باکتریهای موجود در دهان را از بین می‌برد. در گذشته از پراکسید هیدروژن بیشتر برای ضدعفونی کردن زخمها استفاده می‌شد. امروزه مشخص شده که خمیر دندان حاوی جوش شیرین و پراکسید هیدروژن 1 درصد، باعث سفید شدن دندانها می‌شود. با اینکه استفاده از غلظتهای بسیار رقیق شده پراکسید هیدروژن نگران کننده نیست، اما استفاده از غلظت زیاد و یا استفاده بیش از حد می‌تواند باعث تحریک لثه و حساسیت دندان شود. علاوه بر این، استفاده در دوزهای بالا نیز ممکن است باعث ایجاد سرطان شود که البته این موضوع تاکنون ثابت نشده است.

دهان شویه‌ها با غلظت 3 درصد بهترین غلظت پراکسید هیدروژن هستند که بهتر است قبل از مسواک زدن مورد استفاده قرار گیرند.

روش دیگر استفاده از پراکسید هیدروژن، مخلوط کردن دو قاشق چای خوری پراکسید هیدروژن با یک قاشق چای خوری جوش شیرین است که می‌تواند به عنوان یک خمیر دندان خانگی و چند بار در هفته مورد استفاده قرار گیرد.

4- مصرف میوه و سبزیجات

با اینکه هیچ جایگزینی برای مسواک زدن وجود ندارد اما مصرف میوه‌ها و سبزیجات ترد و خام هنگام جویدن، باعث اصطکاک روی پلاکها و تمیز شدن دندانها می‌شود. توت فرنگی و آناناس دو میوه‌ای هستند که گمان می‌شود به سفید شدن دندانها کمک می‌کنند. سفید کردن دندانها با مخلوط توت فرنگی و جوش شیرین یک روش طبیعی است که در آن اسید مالیک موجود در توت فرنگی مانع از تغییر رنگ دندان و جوش شیرین باعث از بین رفتن لکه‌ها می‌شود. خمیر دندانهای حاوی بروملین، آنزیمی که در آناناس یافت می‌شود، در از بین بردن لکه‌های دندان به طور قابل توجهی موثرند، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه آناناس نیز همان اثر را ایجاد می‌کند، وجود ندارد.

5- جلوگیری از بروز لکه های دندان

دندانها با افزایش سن به طور طبیعی زرد می‌شوند، اما رعایت برخی موارد مانند محدود کردن مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها از ایجاد لکه‌های دندان جلوگیری می‌کند. قهوه (در اینجا بیشتر بخوانیم)، شراب قرمز، نوشابه و توت‌های تیره از جمله این خوراکی‌ها هستند. استفاده از نی برای مصرف این نوشیدنی‌ها و همچنین مسواک زدن دندانها بلافاصله پس از استفاده می‌تواند موثر باشد. علاوه بر این، چون استعمال دخانیات و جویدن تنباکو نیز باعث تغییر رنگ دندان می شوند، از مصرف آنها نیز خودداری کنید.

بهتر است مصرف قند را محدود کرده و یا پس از استفاده از یک ماده غذایی شیرین، فورا دندانهای خود را مسواک بزنید. رژیم غذایی سرشار از قند باعث رشد باکتری استرپتوکوک موتانس می‌شود.

مصرف غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، پنیر و کلم بروکلی از فرسایش مینای دندان جلوگیری کرده و یک رژیم غذایی سالم با کلسیم کافی می‌تواند از زرد شدن دندانها جلوگیری کند.

6- استفاده از مسواک و نخ دندان

با وجود اینکه برخی از تغییر رنگهای دندان به طور طبیعی و با افزایش سن اتفاق می‌افتد، اما تغییر رنگ تا حد زیادی نتیجه تجمع پلاک بر روی دندان است. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، با کاهش باکتریهای موجود در دهان و جلوگیری از تجمع پلاک، به سفید ماندن دندانها کمک می‌کند. خمیر دندان لکه‌های دندان را از بین برده و نخ دندان نیز مانع تجمع باکتریهای ایجاد کننده پلاک می‌شود.

روشهای دیگری در برخی منابع ذکر شده‌اند که هنوز درستی آنها به اثبات نرسیده است:

• مسواک زدن با پودر زغال فعال که باعث خارج شدن سموم از دهان و از بین رفتن لکه‌های دندان می‌شود.
• برخی ادعا می‌کنند مسواک زدن با خاک رس کائولن به از بین بردن لکه‌های دندان کمک می‌کند.
• مالیدن پوست پرتقال، لیمو یا موز بر روی دندانها باعث سفیدتر شدن آنها می‌شود.
• استفاده از سرکه سیب به عنوان دهانشویه به سفید شدن دندان کمک می‌کند. (این روش با تضعیف مینای دندان باعث پوسیدگی دندان می‌شود.)

با این حال، اکثر دندانپزشکان از روشهای سریعتر برای سفید کردن دندانها استفاده می‌کنند که بسیار قویتر از درمانهای طبیعی است. استفاده از این روشها معمولا در مواردی که نیاز به درمان و راه حل فوری است پیشنهاد می شود.