تعریق راهی برای تنظیم دمای بدن به خصوص در هوای گرم است. بوی بد بدن (Body odor) یا بوی عرق زمانی احساس می‌شود که عرق بدن با باکتریهای سطح پوست ترکیب شده و بوی نامطبوعی ایجاد کند. در واقع عرق به خودی خود بدون بو بوده و زمانی بوی آن احساس می‌شود که باکتریها از آن به عنوان بستر زندگی و تکثیر استفاده کنند. بوی نامطبوعی که با عنوان بوی عرق احساس می‌شود در واقع مربوط به تجزیه باکتری پروتئین کراتین در سطح پوست است.

بوی بدن از زمان بلوغ و به دلیل افزایش هورمون‌هایی به نام آندروژن آغاز می‌شود. پس از آنجایی که این هورمونها تا زمان بلوغ فعال نیستند، بوی بدن کودکان نامطبوع نیست. با فعال شدن هورمونهای آندروژن عوامل زیر باعث تشدید بوی بد بدن می‌شوند:

• انجام ورزش سنگین
• هوای گرم
• اضافه وزن
• تغییر در هورمونها
• برخی از بیماریها مانند دیابت، بیماری کبد یا بیماری کلیوی
• مصرف بعضی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی
• مصرف غذاهای چرب و غذاهایی با بوی شدید سیر، کاری و پیاز

چه عواملی باعث بوی بد بدن می‌شوند؟

عفونتهای واژن

برخی عفونتهای واژن مانند عفونتهای انگلی (در اینجا بیشتر بخوانیم) یا باکتریایی ممکن است باعث تغییر ناگهانی بوی واژن شوند. انواع دیگر عفونتها مانند عفونتهای مخمری واژن با وجود اینکه با خارش، قرمزی و یا سوزش همراه هستند، اما معمولاً بوی بدی ایجاد نمی‌کنند. واژینوز باکتریال نیز که شایع ترین عفونت واژن در زنان در سنین باروری است، علائمی شبیه عفونت مخمری داشته و اغلب با بوی ماهی همراه است.

عفونتهای پوستی

برخی از انواع عفونتهای پوستی مانند موارد زیر ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوع شوند:

• عفونت باکتریایی فولیکول موی زیر بغل
• اریتراسما، یک عفونت سطحی باکتریایی پوست

پای ورزشکار

«پای ورزشکار» یک عفونت قارچی (در اینجا بیشتر بخوانیم) رایج است که در آن قارچ در محیط گرم و مرطوب کفش و جوراب رشد کرده و باعث بوی بد پا و خارش می‌شود.

سرطان

برخی از افراد مبتلا به سرطان پیشرفته از بوی نامطبوع بدن شکایت دارند. زخم‌های سرطانی که در حدود 5 درصد از مبتلایان را درگیر می‌کند، علت اصلی بوی بد بدن (Bad body odor) در این افراد است.

ویتامین‌ها یا مکمل‌ها

در صورت عدم دریافت کافی ویتامین یا مواد معدنی در رژیم غذایی و یا عدم جذب این مواد توسط بدن، کمبود ویتامین و مواد معدنی باعث بوی بد بدن یا ایجاد بوی بد در مدفوع یا ادرار می‌شود. کمبود ویتامین C از مواردی است که بوی بد عرق ایجاد می‌کند.

چگونه بوی بد بدن را برطرف کنیم؟

• باکتریها معمولا در بخش‌هایی مانند زیر بغل، کشاله ران، مقعد، ران‌های پا باعث ایجاد بوی بد می‌شوند، بنابراین با شستن کامل پوست و رعایت بهداشت با استفاده از دستمال مرطوب و صابون، به خصوص در نواحی مستعد تعریق، می توان از بوی بد بدن جلوگیری کرد.
• پاهای بدبو هم معمولا از کفشهای بدبو ایجاد می‌شوند. خوشبو کردن کفشها با استفاده از یک رایحه خوشبو کننده می‌تواند این بوی بد را برطرف کند.
• محلول پراکسید هیدروژن و آب در درمان بوی بد بدن موثر است. استفاده از یک قاشق چایخوری پراکسید هیدروژن (3 درصد) در یک فنجان آب در بخشهای حساس‌تر بدن، با از بین بردن برخی از باکتریهای ایجاد کننده بو به رفع بوی بد کمک می‌کند.
• اگر عرق ناشی از ورزش دلیل اصلی بوی بد بدن باشد شستشوی مرتب لباسهای تمرین می‌تواند موثر باشد.
• از مصرف غذاهایی که باعث بوی بدن می‌شوند، خودداری کنید. البته بهتر است قبل از تغییر رژیم غذایی، با یک پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید.
• در صورت ابتلا به اختلال «هایپرهیدروز» (تعریق زیاد) با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است درمانهای خاصی را تجویز کند.

پیشگیری از بوی بدن

رعایت موارد زیر می‌تواند در جلوگیری از بوی بد بدن موثر باشد:

• هر روز دوش بگیرید.
• لباس های خود را مرتباً شسته و همواره لباس تمیز بپوشید.
• از مصرف غذاهای با بوی بد که ممکن است در منافذ پوستی نفوذ کنند خودداری کنید.
• هنگام خواب از یک ضد تعریق استفاده کنید. ضد تعریق‌ها حاوی مواد شیمیایی هستند که میزان تعریق را کاهش می‌دهند در حالی که دئودورانت‌ها از تعریق جلوگیری نکرده و فقط بوی بد عرق روی پوست را می‌پوشانند.
• همواره زیر بغل خود را خشک نگه دارید زیرا تولید باکتری در نواحی خشک بدن به سختی انجام می‌گیرد. اصلاح مرتب زیر بغل نیز به جلوگیری از تجمع باکتری کمک کرده و تعریق و بوی بدن را کاهش می‌دهد.

منابع:
healthline.com , webmd.com