التهاب لثه (Gingivitis in gums) نوعی بیماری شایع و خفیف لثه (بیماری پریودنتال) است که باعث تحریک، قرمزی، تورم و التهاب در بخشی از لثه به خصوص در اطراف پایه دندان می‌شود و ممکن است با خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن همراه باشد. با توجه به اینکه التهاب لثه می‌تواند منجر به بیماری لثه به نام پریودنتیت و از دست دادن دندان شود،‌ باید آن را جدی بگیریم.

شایعترین علت التهاب لثه، بهداشت نادرست دهان و دندان است. عادات خوب بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک زدن حداقل دو بار در روز، استفاده روزانه از نخ دندان، استفاده از دهانشویه و انجام معاینات منظم دندانپزشکی، به پیشگیری از التهاب لثه کمک می‌کند. التهاب لثه به راحتی در خانه قابل درمان است. درمانهای خانگی توضیح داده شده به طور کلی بی خطر هستند، اما اگر در دوران بارداری و یا شیردهی هستید بهتر است حتما با پزشک متخصص خود صحبت کنید.

چطور از التهاب لثه پیشگیری کنیم؟

با توجه به اینکه رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از التهاب لثه و سایر مشکلات دندانی بسیار مهم است،‌ قبل از توضیح در مورد درمانهای خانگی بهتر است ابتدا مطمئن شویم که روشهای مراقبت از دهان و دندان را به درستی انجام می‌دهیم.

• دندانها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و اگر می‌توانید این کار را بعد از هر وعده غذایی انجام دهید.
• برای اطمینان از تمیز شدن بهتر دندانها می‌توانید از مسواک برقی استفاده کنید.
• از مسواک نرم یا بسیار نرم استفاده کنید و مسواک خود را هر سه ماه یک بار تعویض کنید.
• از نخ دندان و دهانشویه طبیعی استفاده کنید.
• حداقل سالی یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
• از کشیدن سیگار یا جویدن تنباکو خودداری کنید.
• مصرف قند را محدود کنید.

چطور التهاب لثه را در خانه برطرف کنیم؟

آب نمک برای التهاب لثه

نمک یک ضدعفونی کننده طبیعی است و استفاده از آب نمک می‌تواند در بهبود لثه‌های ملتهب بسیار مفید باشد. آب نمک درد لثه را کم می‌کند، ذرات غذا را از دهان خارج کرده و با از بین بردن باکتریها به رفع بوی بد دهان کمک می‌کند. بهترین محلول نمکی 1/2 تا 3/4 قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب ولرم است. استفاده از این محلول، هر روز دو تا سه بار و هر بار به مدت 30 ثانیه توصیه می‌شود. استفاده زیاد یا طولانی مدت از این روش ممکن است اثرات منفی روی مینای دندان داشته و باعث فرسایش دندانها شود.

دهانشویه برای درمان التهاب لثه

اگر استفاده از نمک در کاهش التهاب موثر نباشد،‌ می‌توان از دهان شویه‌های خانگی استفاده کرد.

1- دهان شویه گیاه بادرنجبویه

دو تا سه قطره روغن گیاه بادرنجبویه را در یک فنجان آب رقیق کرده و محلول را تا 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید. می‌توانید این کار را دو تا سه بار در روز انجام دهید. مطالعات نشان می‌دهد که این دهانشویه در کاهش پلاک و التهاب لثه از دهانشویه کلرهگزیدین موثرتر بوده و بهتر است برای جلوگیری از تحریک، ابتدا به صورت بسیار رقیق استفاده شود.

2- دهانشویه آلوئه ورا

این دهانشویه به اندازه محلول کلرهگزیدین در کاهش پلاک و التهاب لثه موثر است. آب آلوئه ورا نیازی به رقت سازی ندارد و باید با خلوص 100 درصد مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از این محلول نیز دو تا سه بار در روز و هر بار به مدت 30 ثانیه توصیه می‌شود. البته در صورتی که به آلوئه ورا آلرژی دارید، نباید از این دهان شویه استفاده کنید.

3- دهانشویه روغن درخت چای

برای استفاده از دهان شویه روغن درخت چای حدود سه قطره روغن درخت چای را به یک فنجان آب گرم اضافه کرده و محلول را تا 30 ثانیه در دهان خود نگه دارید. علاوه بر این می‌توانید هنگام مسواک زدن یک قطره از این روغن را به خمیر دندان خود اضافه کنید. بهتر است برای اولین بار از محلول بسیار رقیق شده آن استفاده کنید، زیرا غلظت زیاد آن ممکن است باعث ایجاد یک واکنش آلرژیک،‌ سوزش خفیف و یا خراش بر روی لثه شود.

4- دهانشویه مریم گلی

دهانشویه مریم گلی باکتریهای ایجاد کننده پلاک دندان را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. برای استفاده از این دهانشویه کافی است یک تا دو فنجان آب را بجوشانید و دو قاشق مرباخوری مریم گلی تازه یا یک قاشق چایخوری مریم گلی خشک به آب اضافه کنید و اجازه دهید به مدت 5 تا 10 دقیقه دم بکشد. پس از صاف کردن و خنک شدن محلول، می‌توانید دو تا سه بار در روز از این محلول برای شستشوی دهان استفاده کنید. مریم گلی دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی است که به بهبود تورم لثه و درمان عفونت کمک می‌کند.

روغن نارگیل

روغن نارگیل حاوی اسید لوریک و خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است و استفاده از آن باعث کاهش پلاک و علائم التهاب لثه می‌شود. می‌توانید یک تا دو قاشق چایخوری روغن نارگیل را به مدت 20 تا 30 دقیقه در دهان خود نگه داشته و بچرخانید. سپس روغن را از دهان خارج کرده،‌ دهان خود را با آب شسته، یک لیوان آب بنوشید و مسواک بزنید.

در صورتی که مدت نگه داشتن روغن در دهان برایتان طولانی است، می‌توانید این کار را به مدت کمتر و دفعات بیشتری در طول روز انجام دهید و مراقب باشید تا روغن به پشت گلویتان برخورد نکند زیرا حاوی سموم و باکتریهای دهان است.

میخک

میخک دارای خواص ضد ویروسی و آنتی اکسیدانی است که به کاهش التهاب لثه و تسکین درد کمک می‌کند. برای استفاده از میخک، حدود یک قاشق چایخوری از آن را خرد کرده و یک پنبه مرطوب و آغشته به میخک را به آرامی بر روی لثه های خود قرار دهید. بهتر است این کار را به مدت یک دقیقه انجام داده و سپس دهانتان را با آب بشویید.

ژل زردچوبه یا کورکوما

زردچوبه با خاصیت ضد التهابی در کاهش التهاب لثه موثر است. علاوه بر این، خواص ضد میکروبی و ضد قارچ آن به بهبود خونریزی و قرمزی لثه کمک می‌کند. ژل زردچوبه با همین نام و یا با نام ماده موثر موجود در آن، کورکوما، در داروخانه‌ها موجود است. از این ژل می‌توان حداکثر دو بار در روز و هر بار به مدت 10 دقیقه بر روی لثه استفاده کرد.

منابع:
healthline.com, medicalnewstoday.com