هر گونه آسیب بدنی بر اثر ضربات شدید بر روی پوست بدن انسان زخم گفته می‌شود. این ضربه‌ها در صورت برخورد اشیا تیز و ... باعث پاره شدن و ایجاد بافت عمیق می‌شود، در صورتی که اصابت جسم به بدن شدید باشد موجب صدمه به استخوان و شکستگی در بافت‌های بین پوست و استخوان بدن می‌شود.

انواع زخم بدن انسان

• زخم بستر که بر اثر بی تحرکی، کهولت سن ایجاد می‌شود.
• زخم عروقی که شامل زخم وریدی و زخم شریانی رگها می‌باشد.
• زخم دیابتی که معمولا پا درگیر می‌شود.
• زخم جراحی مثل باز شدن زخم مربوط به بخیه
• زخم گلوله که بر اثر اصابت گلوله ایجاد می‌شود.
• زخم سوختگی
• زخم بر اثر له شدگی، سوراخ شدگی، خراش و پارگی

برخی صدمات،‌ شرایط خاص و حتی بریدگی‌های کوچک می‌تواند منجر به خونریزی شود. این موضوع ممکن است در ابتدا با ترس و اضطراب همراه باشد، اما بدون توجه به علت خونریزی، اولین اقدام حفظ خونسردی و بند آوردن خونریزی (Stop bleeding) است. با توجه به اینکه مهمترین مسئله در چنین شرایطی سرعت عمل است، برخی از درمانهای خانگی می‌توانند به انعقاد خون کمک کرده و خونریزی را سریعا متوقف کنند. البته در صورتی که خونریزی به دلیل نیش زدن یا گاز گرفتن حیوانات اتفاق بیفتد،‌ بریدگی یا زخم عمیق و یا بر روی صورت باشد و خونریزی پس از 15 تا 20 دقیقه متوقف نشود، فرد با خونریزی شدید مواجه است و باید علائم شوک مانند پوست سرد و نرم، نبض ضعیف، سرگیجه، ضعف،‌ افزایش ضربان قلب و از دست دادن هوشیاری در او بررسی شود. در برخی موارد از دست دادن خون​​، ممکن است باعث احساس سبکی سر و یا حالت تهوع شود. در ادامه با برخی از راهکارهای خانگی قطع سریع خونریزی آشنا می‌شویم. در صورتی که با این راهکارها زخم درمان نشد به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید، در پزشک بوک بامشاوره آنلاین سوالات خود درباره مشکل های زخم بپرسید.

درمان سریع خانگی برای قطع خونریزی زخم

• به عضو آسیب دیده فشار وارد کنید و آن را بالا نگه دارید.

به فرد کمک کنید تا آرامش خود را حفظ کند. اگر بریدگی بزرگ و خونریزی شدید است، از او بخواهید دراز بکشد و بقایایی مانند چوب یا علف را از روی زخم بردارید. اگر بریدگی کوچک است، آن را با آب و صابون بشویید، اما سعی نکنید زخم‌های بزرگ را تمیز کنید. اولین قدم در بند آوردن خونریزی این است که زخم یا بریدگی را با فشار دست محکم نگه داشته و آن عضو را در صورت امکان بالاتر از قلب خود قرار دهید. می‌توانید این کار را با استفاده از یک پارچه تمیز و یا گاز استریل انجام دهید. اگر در شرایطی هستید که پارچه تمیز در دسترس نیست،‌ می‌توانید از هر پارچه‌ای که در دسترس است، حتی اگر تمیز نباشد، برای ایجاد فشار و کمپرس استفاده کنید. در صورت نشت خون به پارچه یا گاز، به هیچ عنوان کمپرس را برندارید، زیرا این کار ممکن است مانع از تشکیل لخته خون و تشدید مجدد خونریزی شود. برای جلوگیری از نشت خونریزی،‌ از گاز یا پارچه دیگری بر روی کمپرس قبلی استفاده کرده و به فشار خود بر ناحیه آسیب دیده ادامه دهید. نگه داشتن و وارد کردن فشار را ابتدا به مدت 5 تا 10 دقیقه انجام دهید و اگر خونریزی متوقف نشد، این کار را تا پنج دقیقه دیگر ادامه دهید و در صورت متوقف نشدن خونریزی حتما به اورژانس مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید. پس از بند آمدن خونریزی بهتر است ناحیه آسیب دیده را به آرامی با آب گرم و صابون شستشو داده و برای تمیز کردن آن از پراکسید هیدروژن و یا ید استفاده نکنید، زیرا ممکن است به بافت آسیب برساند.

• کمپرس یخ

استفاده از کمپرس یخ بر روی خونریزی، به ویژه در دهان، یک درمان خانگی برای جلوگیری از خونریزی است. یخ به کاهش تورم کمک کرده و زمان خونریزی را کاهش می‌دهد. برای این کار یخ را در گاز یا پارچه‌ای تمیز پیچیده و مستقیماً روی زخم قرار ندهید. در صورتی که درجه حرارت بدن بیشتر یا کمتر از حد طبیعی است، هرگز برای جلوگیری از خونریزی از یخ استفاده نکنید.

• چای

یک روش درمانی معروف برای جلوگیری از خونریزی مخصوصا بعد از انجام کار دندانپزشکی، استفاده از چای کیسه‌ای مرطوب در ناحیه آسیب دیده است. تانن، ماده شیمیایی موجود در چای که طعم تلخ به آن می‌دهد، باعث انعقاد خون می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که چای سبز بهترین نوع چای برای انعقاد خون است و افرادی که از گاز آغشته به عصاره چای سبز بر روی دندان خونی استفاده کردند، خونریزی و ترشح کمتری داشتند. با توجه به تاثیر تانن و کافئین در انعقاد خون،‌ استفاده از چای های گیاهی و بدون کافئین و تانن در درمان خونریزی موثر نیست. بهتر است کمپرس چای را محکم اما آرام گاز گرفته و یا آن را به مدت 30 دقیقه یا بیشتر در دهان خود نگه دارید.

• بومادران

گونه‌های مختلفی از گیاه بومادران وجود دارد که به خانواده آشیله تعلق دارند. برای جلوگیری از خونریزی گیاه بومادران خشک را آسیاب کرده و زخم را با پودر بومادران و یا برگ و گل بومادران تازه بپوشانید. در حالی که زخم را فشار می‌دهید،‌ عضو آسیب دیده را بالاتر از قلب خود نگه دارید.

• گیاه فندق جادوگر (Witch hazel)

فندق جادوگر به جلوگیری از خونریزی در ناخن‌ها و بریدگی‌های کوچک کمک می‌کند. این گیاه به سفت شدن و جمع شدن پوست، کاهش خونرسانی و لخته شدن خون کمک می‌کند. مقدار کمی از این گیاه را به صورت خالص بر روی گاز ریخته و روی زخم فشار دهید. فندق جادوگر خالص، بدون هیچ گونه افزودنی و الکل اضافه، در داروخانه‌ها وجود دارد و پماد فندق جادوگر یک درمان موثر برای انواع خاصی از اختلالات پوستی است. علاوه بر این گیاه، گیاهانی مانند دم اسب، چنار و گل سرخ هم در بند آوردن خونریزی موثرند.


• قرص روی و پودر ویتامین C

ترکیب پودر ویتامین C و آبنبات پاستیلی روی به لخته شدن خون در خونریزی‌های طولانی و به خصوص پس از کشیدن دندان کمک می‌کند. می‌توانید پودر ویتامین C را به طور مستقیم بر روی خونریزی ریخته و یک قرص روی را در دهان خود قرار دهید، ظرف 3 دقیقه خونریزی متوقف شده و لخته خون تشکیل می‌شود.

• وازلین

وازلین که ترکیبی از روغن و موم و برای محافظت از پوست است، به عنوان یک داروی خانگی برای جلوگیری از خونریزی‌ها و بریدگی‌های کم عمق استفاده می‌شود. البته بهتر است قبل از استفاده از آن پوست را خشک و زخم را تمیز کنید تا بعد از قطع خونریزی، وازلین بر روی زخم باقی نماند.

• ضد تعریق

کلرید آلومینیوم (Aluminum Chloride) یک ماده شیمیایی در ترکیب ضد تعریق ( در اینجا بیشتر بخوانیم) است که برای رفع بوی بدن استفاده می شود. این ماده شیمیایی علاوه بر کوچک کردن غدد عرق می‌تواند در انقباض رگهای خونی و لخته شدن خونریزی‌های جزئی خارجی موثر باشد.

• دهان‌شویه

الکل موجود در دهانشویه به لخته شدن خون کمک می‌کند. علاوه بر دهانشویه‌های معمولی می‌توان از اسید آمینوکاپروئیک (Amicar) نیز برای درمان خونریزی دهان بعد از انجام کارهای دندانپزشکی استفاده کرد. اسید آمینوکاپروئیک دارویی است که برای معالجه دوره‌های خونریزی در افراد مبتلا به بیماریهای خاص مانند کم خونی آپلاستیک (کمبود سلول های خونی و پلاکت‌ها)، سیروز کبدی، سقط جفت (جدا شدن زود هنگام جفت در بارداری) و خونریزی ادراری استفاده می‌شود. هنگام استفاده از این دارو بهتر است برای جلوگیری سریع از خونریزی دهانی، مایع را به آرامی غرغره کنید تا لخته سریعتر تشکیل شود.

بیشتر خونریزی‌های جزئی را می توان در خانه و با استفاده از درمان های خانگی ساده متوقف کرد. هنگامی که خونریزی متوقف شد،‌ بهتر است در خونریزی‌های شدید به پزشک مراجعه شود تا در صورت نیاز موارد زیر مورد بررسی قرار گیرد:

در صورت نیاز، بخیه بر روی زخم انجام شود.

محل زخم به خوبی شستشو داده شود.

فرد از نظر وجود خونریزی داخلی، شوک یا علائم عفونت معاینه شود.

خونریزی های کنترل نشده به عنوان علت اصلی مرگ ناشی از آسیب شناخته شده اند که خوشبختانه تا حد زیادی قابل پیشگیری هستند. بنابراین دانستن چگونگی جلوگیری از خونریزی و یا کنترل آن بسیار مهم است.

منابع:
healthline.com, webmd.com, medicalnewstoday