سکسکه چیست؟

سکسکه انقباضات تکراری و غیرقابل کنترل عضله دیافراگم است. دیافراگم عضله‌ای است که درست زیر ریه‌ها قرار دارد و در واقع مرز بین قفسه سینه و شکم است. دیافراگم وظیفه تنظیم تنفس را بر عهده دارد. وقتی دیافراگم منقبض می‌شود، ریه‌ها اکسیژن دریافت می‌کنند و با انبساط دیافراگم، ریه‌ها دی‌اکسید‌کربن آزاد می‌کنند.

انقباض خارج از ریتم دیافراگم باعث سکسکه می‌شود. با هر اسپاسم دیافراگم، حنجره و تارهای صوتی به طور ناگهانی بسته شده و این موضوع منجر به هجوم ناگهانی هوا به داخل ریه‌ها می شود. بدن شما با نفس نفس زدن یا جیرجیر واکنش نشان می‌دهد و ویژگی صوتی یا همان صدای سکسکه را ایجاد می‌کند. اصطلاح پزشکی سکسکه Singultus است.

شروع سکسکه

هیچ راهی برای پیش بینی سکسکه وجود ندارد. با هر اسپاسم، معمولاً قبل از ایجاد صدای خاص سکسکه، کمی سینه یا گلو سفت می‌شود. در بیشتر موارد، سکسکه بدون هیچ دلیل مشخصی و بصورت ناگهانی شروع شده، پایان یافته و به طور کلی، هربار فقط چند دقیقه طول می‌کشد. سکسکه‌ای که بیش از 48 ساعت طول بکشد، «مداوم» و سکسکه‌ای که بیش از دو ماه طول بکشد، غیرقابل حل بوده و رفع آن دشوار است.

علل و دلایلسکسکه چیست؟

با اینکه دلایل متعددی برای سکسکه شناخته شده است، اما لیست مشخصی از عوامل محرک وجود ندارد. سکسکه اغلب بدون دلیلی مشخص به وجود می‌آید و از بین می‌رود. علل احتمالی مشترک سکسکه کوتاه مدت عبارتند از:

• پرخوری
• خوردن غذای تند
• مصرف الکل بیش از حد
• نوشیدن نوشیدنی‌های گازدار
• مصرف غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد
• تغییر ناگهانی دمای هوا
• بلعیدن هوا هنگام آدامس
• هیجان یا استرس عاطفی
• ایروفاژی (بلع بیش از حد هوا)

سکسکه‌هایی که بیش از 48 ساعت طول می‌کشند، بر اساس نوع تحریک کننده‌ای که باعث آن می‌گردد، دسته بندی می‌شوند. اکثر سکسکه‌های «مداوم» در اثر آسیب یا تحریک عصب واگ یا عصب فرنیک ایجاد می‌شوند. اعصاب واگ (مربوط به دیافراگم) و فرنیک (پاراسمپاتیک) حرکت دیافراگم را کنترل می‌کنند. این اعصاب ممکن است تحت تأثیر موارد زیر قرار بگیرند:

• تحریک لاله گوش، که ممکن است توسط جسم خارجی ایجاد شود.
• درد یا تحریک گلو
• گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
• ریفلاکس معده
• تومور یا کیست مری

سایر دلایل سکسکه ممکن است به سیستم عصبی مرکزی (CNS) مرتبط باشد. CNS شامل مغز و نخاع است و در صورت آسیب دیدگی، بدن توانایی کنترل سکسکه را از دست می‌دهد. آسیب CNS که شامل موارد زیر است می‌تواند به سکسکه «مداوم» منجر شود:

• ابتلا به ویروس کرونا (COVID-19)
• سکته
• مولتیپل اسکلروزیس (یک بیماری عصبی مزمن و تحلیل کننده)
• تومورها
• مننژیت و انسفالیت (عفونت‌هایی که می‌توانند باعث تورم در مغز شوند)
• ضربه به سر یا آسیب مغزی
• هیدروسفالی (تجمع مایعات در مغز)
• نوروسفیلیس و سایر عفونت‌های مغزی

سکسکه‌هایی که به مدت طولانی‌تری ادامه می‌یابند می‌توانند ناشی از موارد زیر نیز باشند:

• استفاده بیش از حد از الکل
• مصرف دخانیات
• یک واکنش بیهوشی پس از جراحی
• مصرف دسته خاصی از داروها، از جمله باربیتورات ها، استروئیدها و داروهای آرام بخش
• دیابت
• عدم تعادل الکترولیت
• نارسایی کلیه
• ناهنجاری شریانی وریدی (بیماری که در آن عروق و رگها در مغز پیچیده می‌شوند)
• درمان‌های سرطان و شیمی درمانی
• بیماری پارکینسون (یک بیماری تخریب کننده مغز)

گاهی اوقات، یک روند درمانی، مانند موارد زیر می‌تواند به طور تصادفی باعث ایجاد سکسکه طولانی مدت شود:

• استفاده از کاتتر برای دسترسی به عضله قلب
• قرار دادن استنت مری برای باز کردن مری
• برونکوسکوپی (هنگامی که از ابزاری برای مشاهده داخل ریه‌هااستفاده می‌شود.)
• تراکئوستومی (ایجاد دهانه جراحی در گردن برای امکان تنفس در اطراف انسداد مجاری تنفسی)

راه های درمان سکسکه چیست؟

در مورد بیشتر سکسکه‌ها جای نگرانی نیست. با این حال، یک سکسکه طولانی مدت می‌تواند برای زندگی روزمره ناخوشایند و مختل‌کننده باشد. در‌صورت بروز سکسکه که بیش از دو روز طول می‌کشد با پزشک تماس بگیرید. پزشک می‌تواند شدت سکسکه را در مقایسه با سلامت کلی و سایر شرایط تعیین کند. گزینه‌های بسیاری برای درمان سکسکه وجود دارد، اگرچه این موضوع که اینها باعث جلوگیری از سکسکه می‌شوند، ثابت نشده است.

• نفس خود را درون کیسه کاغذی بگذارید.
• یک قاشق چای خوری شکر دانه ریز بخورید.
• نفستان را نگه دارید.
• یک لیوان آب سرد بنوشید.
• زبان خود را بکشید.
• زبان کوچک (Palatine uvula) خود را با قاشق بلند کنید. زبان کوچک شما یک قطعه بافتی گوشتی است که از پشت حلق شما معلق است.
• تلاش برای گاز گرفتن یا آروغ زدن.
• زانوهای خود را به سینه آورده و این وضعیت را حفظ کنید.
• با بستن دهان و بینی و بازدم به زور مانور والسالوا را امتحان کنید.
• آرام باشید و به روشی آهسته و کنترل شده نفس بکشید.

عوارض سکسکه اگر درمان نشوند چیست؟

یک دوره طولانی مدت سکسکه می‌تواند برای سلامتی شما ناخوشایند و حتی مضر باشد. در صورت عدم درمان، سکسکه طولانی مدت می‌تواند الگوی خواب و غذا خوردن شما را مختل کرده و به موارد زیر منجر شود:

• بی خوابی
• خستگی
• سوء تغذیه
• کاهش وزن
• کمبود آب بدن

 در صورتی که با توجه به درمان های پیشنهادی پزشک بوک سکسکه شما درمان نشد، به پزشک متخصص مراجعه کنید. در درمان سکسکه در نهایت جراحی عصب فرنیک صورت می گیرد.